Yapay zekâ; insan beynine özgü olan yüksek zihinsel faaliyetleri ve otonom davranışları sergilemesi beklenen yapay sistemler bütünüdür (Alanoğlu ve Karabatak 2020). Günümüzde yapay zekâ teknolojisini içeren birçok çalışma bulunmaktadır bunlardan bazıları bireylerin sağlık, çalışma, eğlence ve konfor biçimlerini şekillendirdiği çeşitli çalışmalardır bunların yanı sıra erken çocukluk dönemini içeren gelişim ve eğitim süreçleri üzerinde de yapay zekâ teknolojisinin çeşitli alanlara ışık tuttuğu düşünülmektedir.
Yapay zeka teknolojisi, öğrenmenin en hassas olduğu erken çocukluk dönemini içeren ve doğumdan itibaren dijital yaşamın bir parçası olan çocuklar ve aileleri için yaşamı kolaylaştırabilir. Çocuğun yaşantısı, sağlık durumu, beslenmesi oynadığı oyunları, sunulan öğretim biçimi, akran grubuyla ve çevresiyle sosyalleştiği ve eğlendiği platformları zenginleştirecek ve ebeveynlerin yaşamını kolaylaştıracak faaliyetleri içerebilir (Berber ve Atabay 2021).
Söylenilenlerden hareketle ailelerin yapay zekâ teknolojisi ile geliştirilen sistemlere bakış açısı ve uygulama düzeyleri de çocuğun gelişimsel sürecini etkilemektedir. Çalışma alanının doğumdan itibaren hatta doğum öncesi süreci de kapsayacak yönde olmasıdır.
Yapılan çalışmalar gösteriyor ki yapay zekâ günümüzde eğitim sektörünü kapsayan okul içi süreçte aktif olarak kullanılmaktadır, ancak okul sürecinden önce derinlemesine değinilmesi gereken alanlardan biri de çocuğa birincil dereceden bakım verenler için geliştirilecek çalışmalar ile gelişimin en kritik olduğu 0-3 yaş dönemi kapsayan süreçtir (Caygın ve Yavuz 2020).
Bu döneme değinerek hem ebeveynlerin iş yükünün hafiflemesi hem de hayati önemi olan bu döneme sağlıklı dokunuşların yapılması amaçlanabilir. Ebetteki küçük yaş grubu çocuklar için dokunsal çalışmalar ve uyaranların yeri ve önemi tartışmasız çok kıymetlidir, yapay zekâ teknolojisinin bunun yerine geçiyor olmasını beklememek gerekir, daha çok ihtiyaca yönelik hayatı kolaylaştıracak argümanlar ile desteklenmesi beklenmektedir. Sonuç olarak gelişen teknolojiyi erken çocukluk çağına da entegre etmek mümkün. Yapılacak çalışmalar ile küçük çocukların ihtiyaçlarına yönelik çeşitli seçenekler sunulabilir; yapay zekâ tabanlı alternatif çözümler ile ebeveynlerin bilgi ve uygulama düzeyleri belirlenebilir (İşler ve Kılıç 2021). Geliştirilecek olan sistem, ebeveynlere ihtiyaç duydukları konularda destek olabilir ve zayıf yönlerini geliştirmek için alternatifler sunabilir. Örneğin, ebeveynler yapay zekâ tabanlı uygulamayı kullanmaya başlamadan önce çocuğun gelişimini desteklemeye yönelik bilgileri içeren testler çözebilir; kullanılan uygulama ile test sonucu analiz edilir ve ihtiyaca göre yeni görevler verilerek ebeveynin eksik olduğu alanlar sunulabilir.
Uzm. Çocuk Gelişimci
Aile Danışmanı Elif Oğuz
Konuk yazar
