Gravitropizma yerçekiminine bağlı olarak bitki veya mantarların büyümelerini düzenlemesidir.Bu olayı bilimsel olarak gözlemleyen ilk kişi Darwin’dir.Yaptığı deneylerde bitki köklerinin Dünyaya,gövde ve yaprakların ise gökyüzüne doğru büyüdüğünü fark etmiştir.
Bitkiler de her canlı gibi çevrelerine bağımlıdırlar.Bitkiler için özellikle ışık ve yer çekimi büyüme yönü açısından önemlidir.
Statositler, bitkilerin yer çekiminin yönünü algılamasını sağlayan hücrelerdir.Bu işlem basit ve mekanistik bir süreç ile gerçekleşir.
Statositler nişasta kristalleri içerir, bu kristaller kuvvetin yönüne bağlı olarak dağılımlarını değiştirirler ve Mekanoreseptör ile bilgi iletirler.İletilen bilgi ile kökün büyüme yönü düzenlenir.
Kuvveti Ve Yönünü Ölçmek
İnsanlarda da benzer bir mekaniksel süreç ile ivmelenme miktarı ve yönü ölçülmektedir.Yarım daire kanallarında bulunan yapılar sayesinde 3 boyuttaki ivmelenme ölçülebilir.
Kalsiyum Karbonat kristalleri jelsi bir yapının ve özel sinir hücrelerinin üzerinde bulunur.İnsana belli bir kuvvet etki ettiğinde kalsiyum karbonat kristallerinin dağılımı, kuvvetin yönü ve büyüklüğüne göre değişir.
Değişen Kalsiyum karbonat dağılımı jelsi yapının da dağılımı değiştirir ve özelleşmiş sinir hücrelerini ateşler.Sonrasında iç kulaktan çıkan sinyaller beyinde işlenir ve kaslara gönderilen bilgi ile denge sağlanır.
Uzayda Bitki Yetiştirmek
Uzaydaki en büyük problemlerden biri yer çekimi kuvvetidir.Astronotlar kütle çekimsiz ortamda değildirler sadece sürekli olarak düşmektedirler.Kısmi düşme hareketi parabolik rota izleyen uçaklarda da görülebilir.
Einstein gibi bir düşünce deneyi gerçekleştirerek serbest düşüşte olduğunuzu hayal ederseniz ağırlıksız hissettiğinizi fark edersiniz.Benzer şekilde yüksek bir yatay hıza sahip olarak,Dünyanın eğimini kullanarak yere çarpmadan sürekli olarak düşülebilir ve ağırlıksız olunabilir.
Net yer çekimi kuvvetinin olmayışı insanlarda kas ve kemik erimelerine yol açar.Benzer şekilde net kuvvetin olmayışı köklerin nereye doğru büyümesinde problem oluşturabileceği sorulabilir.
Uluslararası uzay istasyonunda yapılan deneylerde,yeterli ışık alan bitkilerin kök gelişimi gerçekleşmiştir.Fakat kök gelişimi normale göre daha az ve yavaş olmuştur.
Uzay araçlarının içerisi insan yaşamına uygundur,basınç ve sıcaklık aynı zamanda bitkilerin büyümesi için de uygundur.
Uzayda tarım hem uzun uzay yolculukları hem de başka gezegenlerin kolonizasyonu için önemli bir konudur.
Bitkiler ortamdaki karbondioksiti şekere ve oksijene dönüştürür.Aynı zamanda ekibin psikolojik kararlılığına destek olur.Dünyadaki yaşamı anlamak uzaydaki yaşama giden yoldadır.
Yazar
Ömer Özgür
AI TEAM